Hashimoto Diyeti: Genel Bakış, Yemekler, Ek Gıdalar ve İpuçları

Hashimoto hastalığı, tiroid bezinin otoimmün bir hastalığıdır ve tiroid hormonlarının düzgün üretimini etkileyebilmektedir. Bu durumu yönetmenin bir yolu da Hashimoto diyetidir. Hashimoto diyeti, tiroid sağlığını desteklemeye yardımcı olmak ve semptomları hafifletmek için tasarlanmış özel bir beslenme planını içermektedir. Diyet; özellikle iyot alımını dengelemeye, inflamasyonu azaltmaya ve tiroid fonksiyonunu desteklemeye odaklanmaktadır.

Hashimoto Hastalığı Nedir?

Hashimoto hipotiroidi, bağışıklık sisteminizin bir parçası olan beyaz kan hücreleri olan lenfositler yoluyla tiroid dokusunu yavaş yavaş yok eden bir otoimmün hastalıktır.

Tiroid, boynunuzun tabanında bulunan kelebek şeklinde bir endokrin bezidir. Kalbiniz, akciğerleriniz, iskeletiniz ve sindirim ve merkezi sinir sistemleriniz de dahil olmak üzere hemen hemen her organ sistemini etkileyen hormonları salgılamaktadır. Ayrıca metabolizmayı ve büyümeyi de kontrol etmektedir. Bu bezin hasar görmesi yetersiz tiroid hormonu üretimine yol açar.

Tiroid tarafından salgılanan ana hormonlar tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3)'tür.

Diyet ve Yaşam Tarzı Hashimoto'yu Nasıl Etkiler?

Diyet ve yaşam tarzı, Hashimoto'yu yönetmede hayati rol oynamaktadır. Çünkü birçok kişi semptomlarının ilaçlarla bile devam ettiğini fark etmektedir. Ayrıca hormon seviyelerinde değişiklik olmadıkça semptom gösteren birçok kişiye ilaç verilmemektedir.

Dahası, araştırmalar iltihabın çok çeşitli Hashimoto semptomlarının ardındaki itici bir faktör olabileceğini düşündürmektedir. Enflamasyon genellikle diyete bağlıdır.

Hashimoto hastalığı olan kişilerde otoimmün koşullar, yüksek kolesterol, obezite ve diyabet gelişme riski daha yüksek olduğu için diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri de diğer rahatsızlık riskinizi azaltmanın anahtarıdır.

Araştırmalar; belirli yiyecekleri kesmenin, takviyeleri almanın ve yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın semptomları ve yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirebileceğini göstermektedir.

Kanıta Dayalı Diyet İpuçları

Hashimoto hastalığının tedavisine yardımcı olacak bazı kanıta dayalı diyet ipuçları aşağıdaki gibidir:

Glutensiz ve Tahılsız Diyetler

Birçok çalışma, Hashimoto hastalarının çölyak hastalığına sahip olma olasılığının genel popülasyondan daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle uzmanlar, Hashimoto teşhisi konan herkesin çölyak hastalığı için taranmasını tavsiye etmektedir.

Hashimoto hastalığı olan 34 kadında yapılan 6 aylık bir çalışmada, glutensiz bir diyet, bir kontrol grubuna kıyasla tiroid fonksiyonlarını ve D vitamini düzeylerini iyileştirirken tiroid antikor düzeylerini azaltmıştır.

Diğer birçok çalışma, Hashimoto hastalığı olan veya genel olarak otoimmün hastalıkları olan kişilerin, çölyak hastalığı olmasa bile glütensiz bir diyetten fayda gördüğünü belirtmektedir.

Otoimmün Protokol Diyeti

Otoimmün Protokolü (OP) Diyeti, otoimmün hastalıkları olan kişiler için tasarlanmıştır. Tahıllar, süt ürünleri, itüzümü, ilave şeker, kahve, baklagiller, yumurta, alkol, kuruyemişler, tohumlar, rafine şekerler, yağlar ve gıda katkı maddeleri gibi potansiyel olarak zararlı yiyecekleri ortadan kaldırmaktadır.

Hashimoto hastalığı olan 16 kadında yapılan 10 haftalık bir çalışmada, AIP Diyeti yaşam kalitesi puanlarında önemli iyileşmelere yol açtığı ve inflamatuar belirteç C-reaktif protein (CRP) düzeylerini önemli ölçüde azalttığı görülmüştür. Ancak bu sonuçlar umut verici olsa da daha büyük ve daha uzun süreli çalışmalara ihtiyaç vardır.

Sütten Kaçınmayı Düşünün

Hashimoto hastalığı olan kişilerde laktoz intoleransı çok yaygındır.

Laktoz intoleransından şüpheleniyorsanız, süt ürünlerini kesmek sindirim sorunlarının yanı sıra tiroid fonksiyonu ve ilaç emilimine yardımcı olabilmektedir. 

Anti-İnflamatuar Gıdalara Odaklanın

Enflamasyon, Hashimoto hastalığının arkasındaki itici güç olabilmektedir. Bu nedenle, meyve ve sebzeler açısından zengin bir anti-inflamatuar diyet, semptomları önemli ölçüde iyileştirebilmektedir.

Hashimoto hastalığı olan 218 kadında yapılan bir araştırma, daha sık meyve ve sebze yiyenlerde oksidatif stres belirteçlerinin (kronik inflamasyona neden olan bir durum) daha düşük olduğu sonucuna varılmıştır.

Besin Yoğun, Tam Gıda Diyetleri

Eklenen şeker ve yüksek oranda işlenmiş gıdalar bakımından düşük, ancak bütün olarak zengin, besleyici yoğun gıdalar; sağlığınızı iyileştirmenize, kilonuzu yönetmenize ve Hashimoto ile ilgili semptomları azaltmanıza yardımcı olabilir. Bu nedenle yemeklerinizi mümkün olduğunda sebze, meyve, protein, sağlıklı yağlar ve lif açısından zengin karbonhidratlar gibi besleyici gıdalar kullanarak evde hazırlamalısınız.

Diğer Diyet İpuçları

Bazı araştırmalar, belirli düşük karbonhidratlı diyetlerin Hashimoto hastalığı olan kişilerde vücut ağırlığını ve tiroid antikorlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bu özel diyetler günlük kalorinin %12 – 15'ini karbonhidratlardan sağlar ve guatrojenik gıdaları kısıtlar. Guatrojenler, turpgillerden sebzelerde ve soya ürünlerinde bulunan ve tiroid hormonu üretimine müdahale edebilen maddelerdir.

Hashimoto Hastalığı için Faydalı Takviyeler

Faydalı takviyeler aşağıdaki gibidir:

• Selenyum: Araştırmalar, günde 200 mcg selenyum almanın, antitiroid peroksidaz (TPO) antikorlarını azaltmaya ve Hashimoto hastalığı olan kişilerde refahı iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
• Çinko: Çinko, tiroid fonksiyonu için gereklidir. 
• Kurkumin: Hayvan ve insan çalışmaları, bu güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan bileşiğin tiroidi koruyabildiğini göstermiştir. 
• D Vitamini: Hashimoto hastalığı olan kişilerin, bu vitaminin genel popülasyona göre önemli ölçüde daha düşük seviyelerine sahip olduğu gösterilmiştir. Dahası, araştırmalar düşük D vitamini seviyelerini Hashimoto hastalığının ciddiyeti ile ilişkilendirmektedir.
• B Kompleks Vitaminleri: Hashimoto hastalığı olan kişiler de aynı şekilde B12 vitamini açısından düşük olma eğilimindedir. Yüksek kaliteli bir B kompleksi vitamini almak, B12 ve diğer önemli B vitaminlerinin düzeylerini artırmaktadır.
• Magnezyum: Bu mineralin düşük seviyeleri, artan Hashimoto hastalığı riski ve daha yüksek tiroid antikorları ile ilişkilidir. Ayrıca magnezyum eksikliklerinin düzeltilmesi tiroid hastalığı olan kişilerde semptomları iyileştirebilmektedir.
• Demir: Hashimoto hastalığı olan kişilerin anemi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bir eksikliği düzeltmek için demir takviyeleri gerekebilmektedir.