2021 Popüler Diyetleri

2021 Popüler Diyet Trendleri

Zaman zaman popüler olan birçok diyet modeli bulunur. Bu durumun nedeni insanların kilo vermek ya da bir sağlık yararı sağlamak için kısa yoldan net bir cevap beklentileridir. Aslında bakıldığında “En İyi Diyetler” listesinin ilk sıralarında da orta sıralarında da “genel beslenme ilkeleri” çok benzerdir çünkü sağlık için yapılması gerekenler aslında bellidir. Bir diyet modeline sıkı sıkı bağlanmak yerine bütün “sağlıklı” sayılan diyet modellerinde ortak olan ilkeleri kendi beslenme şeklimize entegre etmek en doğrusudur.

U.S. News & World Report her Ocak ayında “En İyi Diyetler” listesini yayınlamaktadır. Yayının 39 diyet içeren 2021 listesinde, yıllardır aynı şekilde olduğu gibi 1. sırada Akdeniz diyeti, 2.sırada DASH diyeti, 3.sırada Flexitarian (esnek) diyetler yer almıştır.

Sıranın kalanı ise şu şekildedir.

4. MIND diyet

5. Mayo clinic diyet

6. TLC diyet

7. Weight Watchers

8. Vejeteryen diyet

9. Nordic diyet (İskandinav Diyet)

13. Asya diyeti

15. Noom diyeti

17. Vegan diyet

18. Engine 2 diyet, 27. sırada Aralıklı oruç yer almaktadır.

Bu diyetlerin çoğuna blog yazılarımda ulaşmanız mümkün. Ancak daha önce yer vermediğim Nordic diyet, Asya diyeti, Noom diyeti ve Engine 2 diyetini hem sizler hem kendim için araştırdım.

İskandinav Diyeti (Nordic Diet)

Yeni İskandinav diyeti olarak da adlandırılan bu beslenme modeli İskandinav mutfağını dönüştürmek, İskandinav yemek geleneklerini onurlandırmak, halk sağlığını iyileştirmek, İskandinav gelenek ve kültürünün birçok yönünü geliştirmek için oluşturulmuştur.

Bu diyet mevsimlik, yerel kaynaklı yiyecekleri ve aile ve arkadaşlarla rahat öğünleri teşvik eden hem bir beslenme düzeni hem de yaşam tarzı uygulaması anlamına gelmektedir. Genel ilkeleri arasında daha fazla tam tahıllar tüketmek, balık ve deniz ürünleri yeme; yüksek kaliteli etleri seçmek ; yosunlar, mantarlar, ısırgan otu ve hatta karıncalar gibi yabani yiyecekleri toplamak; mümkün olduğunca organik gıdaları seçmek; gıda katkı maddelerinden kaçınmak; evde yemek yapmak; ve gıda israfını en aza indirgemek bulunmaktadır.

Randomize kontrollü bir çalışmada İskandinav diyeti, klasik beslenme ile karşılaştırılmıştır. İskandinav diyet grubuna katılanlar takip edildikleri hafta boyunca iyileşmiş bir lipid profili ve düşük dereceli inflamasyon göstermişlerdir. Ancak klasik diyeti et, şekerle tatlandırılmış içecekler, rafine tahıllar veya doymuş yağlar üzerinde sınır koymayanbir diyet olarak belirlemiştir. Böyle bir diyetle hangi diyet karşılaştırılırsa sonuç hep iyi olacaktır. Bu nedenle çalışma çok güvenilir değildir.

İskandinav diyeti yiyeceklerin ,özellikle yerel ve organik yiyeceklerin pahalı olabileceği ve bu durumun diyetin uzun vadede birçok insan için zor olabileceğini göstermektedir.

Asya Diyeti

Dünyanın en büyük ve en kalabalık kıtası olan Asya, çok çeşitli yiyeceklere sahiptir.

Günlük tüketilmesi önerilen yiyecekler arasında meyveler, sebzeler, sert kabuklu yemişler, tohumlar, baklagiller ve tam tahıllar bulunur. Protein önerileri arasında soya, balık ve kabuklu deniz ürünleri ile süt ürünleri, yumurta bulunmaktadır. Kümes hayvanları daha az tüketilir. Az tüketilecek yiyecekler arasında kırmızı et ve tatlılar bulunur. Ayrıca günde altı bardak su veya çay tavsiye edilmektedir. Sake, şarap ve bira ölçülü olarak tüketilebilir. Bu diyet modelinde düzenli fiziksel aktivite de teşvik edilir.

Bu planın olumlu özellikleri arasında doyurucu çeşitli yiyecekler ve tatlar bulunur. Uzman paneli planın beslenme açısından sağlam ve güvenli olduğunu, ancak tüketicilerin kilo vermesine yardımcı olabileceğinden şüpheli olduğunu belirtmiştir. Beslenme modelinin eksileri arasında bazı yiyeceklerin oldukça pahalı olması ve bazı milletler için aşinalık veya lezzet eksikliği bulunmaktadır. Asya diyeti listedeki diyetlerin üst yarısında yer almasına rağmen, bu diyeti uygulayan tüketicilerin yemek planlarını bağımsız olarak şekillendirmeleri gerekmektedir ve tarifleri bulmak zor olabilir. Ayrıca diyette bol miktarda bulunan soya sosu gibi bazı geleneksel soslarda ve kimchi gibi fermente gıdalarda çok yükssek miktarda sodyum içermektedir.

Noom Diyeti

Noom diyeti, kullanıcılara ne yemeleri konusunda tavsiyelerde bulunan ve yemenin psikolojik yönlerini araştıran, öz farkındalık, sorumluluk ve kilo vermeye/korumaya yol açabilecek alışkanlıklar oluşturduğunu iddia eden uygulama tabanlı bir diyet programıdır. Program kullanıcılara günlük bir kalori bütçesi sağlar ve kalori yoğunluğuna göre renk kodlu yiyeceklerden oluşan bir veri tabanı kullanılarak tüketilen yemek ve atıştırmalıkların günlüğe kaydedilmesini içerir. Bu kodlar kırmızı (ör., fındık, yağlar, tatlılar), sarı (ör. tavuk, soya peyniri, avokado), ve yeşildir (örneğin, çoğu meyve ve sebze). Kullanıcılar, "yeşil" yiyecekleri istedikleri kadar yemeye, "sarı" yiyeceklerin bölümlerine dikkat etmeye ve "kırmızı" yiyeceklerin alımını sınırlamaya teşvik edilir. 

Uygulamada kullanıcıların günlük olarak egzersiz yapmaları, kendilerini tartmaları ve ayrıca duygusal yemeyi yönetmek gibi davranış değişikliğinin psikolojik temellerini sağlayan modülleri görüntülemeleri beklenmektedir. Sanal bir davranış değişikliği koçu kullanıcılarla etkileşim kurar ve uygulamanın mesajlaşma özelliği aracılığıyla kullanıcıları sağlıklı alışkanlıklara teşvik eder. Noom davranış değişikliği koçlarını eğitir ve onları yardımseverlikleri ve empatileri için seçer; bu koçlar diyetisyen ya da beslenme uzmanı değildir. Uzman paneli düşük kalorili yoğunluklu gıdaları vurgulayan diyetlerin daha az kaloriyle tokluğu desteklediği ve kilo kaybına neden olduğu gösterildiğinden, kullanıcıların Noom planında muhtemelen kilo vereceğini belirtmiştir. Uygulamanın sağlıklı beslenme için iyi bir öğrenme aracı olabileceğini vurgulayan uzman paneline göre programın artıları arasında koçluk ve grup desteği, esnek yemek seçenekleri ve kilo vermeye yönelik olumlu davranış değişikliği yaklaşımı yer almaktadır. Uzman panelinin söylediğine göre programın eksileri arasında derinlemesine beslenme rehberliği eksikliği (program beslenmeden çok davranışlara odaklanıyor) ve sürekli olarak telefon uygulamasını kullanmak zorunda kalmak yer alıyor, bu da müşteriler için zor olabilir. Diyetisyenlerin tutarlı bir şekilde programın bir parçası olmadığını da belirtmekte fayda var.

Engine 2 Diyeti

Bir itfaiyeci, eski profesyonel atlet ve sağlık savunucusu olan Rip Esselstyn, savunucuların kalp hastalığı, diyabet ve kanser gibi kronik hastalıkları önleyebileceğini, bilişsel işlevi geliştirebileceğini, ayrıca kas kütlesini ve enerjiyi artırabileceğini iddia ettiği  Engine 2 diyetini yaratmıştır.

Diyeti uygulayanlar tüm hayvansal ürünleri, işlenmiş gıdaları ve bitkisel yağları diyetlerinden çıkararak acil bir yaşam tarzı revizyonu isteyip istemediklerine karar verirler. Diyette daha kademeli bir değişiklik için tüketici, aynı değişiklikleri 28 gün boyunca yapan  fire cadet planını seçebilir.

Bu planda tanıtılan yiyecekler arasında her türden sebze, meyve, tam tahıllar (ör., esmer pirinç, yulaf), %100 tam tahıllı yiyecekler (ör. makarna, ekmek), baklagiller, otlar, baharatlar,  su, çay ve kahve gibi içecekler yer almaktadır. Ekstrakte edilmiş yağlar (örneğin, kanola ve zeytinyağı), sert kabuklu yemişler ve yağlı tohum ve yemiş ezmeleri (bütün ceviz hariç), smoothie'ler ve meyve suları, rafine şekerler ve tahıllar, hayvansal ürünler ve bitki bazlı et ikameleri gibi işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır; bitki bazlı sütler, kuru meyveler ve avokado, ceviz, chia tohumu ve keten tohumu gibi yüksek yağlı tam gıdalar, günde daha küçük porsiyonlarla sınırlandırılmalıdır.

Diyetin artıları, kalori sayımı olmaksızın sağlık ve çevresel faydaları, diyabetli insanlar için kardiyovasküler sağlığı ve olumlu sonuçları destekleyebilmesini içermektedir. Ancak bu sağlık iddiaları hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Planın eksileri arasında eksiksiz bir yaşam tarzı revizyonuna ve muazzam miktarda yemek hazırlama ve planlamaya odaklanmasını bulunmaktadır. Uzmanlar takip edilmesinin zor, gereksiz yere kısıtlayıcı ve "aldatıcı" olduğunu, sınırlı yağ, kalsiyum ve B12 vitamini içeriği nedeniyle beslenme yeterliliği konusunda endişeler olduğunu belirtmiştir.