Romatoid Artrit ve Beslenme İlişkisi

Romatoid artrit, eklemlerde kronik inflamasyona yol açan otoimmün bir hastalıktır. Bu durum; eklem ağrısı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Dolayısıyla yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Romatoid artrit ile başa çıkmanın çeşitli yolları vardır. Beslenme, bu yolların başında gelmektedir.

Romatoid Artrit Nedir?

Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin eklemlere yanlışlıkla saldırdığı bir hastalıktır. Bu saldırı eklemlerde iltihaplanmaya, ağrıya ve hasara yol açmaktadır. Genellikle eller, bilekler, dizler ve ayaklar gibi küçük eklemleri etkilemektedir. Ancak vücudun diğer organlarını da etkileyebilmektedir.

Beslenme, vücudun genel sağlığını etkilediği gibi romatoid artrit semptomlarının yönetiminde de önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü bazı besinler iltihaplanmayı azaltırken, bazıları ise artırabilmektedir.

Romatoid Artrit Hastalığında Nasıl Beslenilmeli?

Romatoid artrit hastalığının yönetiminde tüketilmesi gereken gıdalar aşağıdaki gibidir:

Anti-inflamatuar Gıdalar

Anti-inflamatuar gıdalar, vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Dolayısıyla bu tür gıdalar, romatoid artrit semptomlarının hafifletilmesine katkıda bulunabilmektedir.

Yağlı Balıklar: Somon, sardalya ve uskumru gibi yağlı balıklar, omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.
Zeytinyağı: Zeytinyağı, özellikle sızma zeytinyağı, anti-inflamatuar bileşikler içermektedir.
Kuruyemişler ve Tohumlar: Badem, ceviz, chia tohumu ve keten tohumu gibi kuruyemişler ve tohumlar, sağlıklı yağlar ve antioksidanlar içermektedir.
Meyve ve Sebzeler: Çeşitli renkli meyve ve sebzeler, antioksidanlar bakımından zengindir. Özellikle yaban mersini, çilek, ıspanak ve brokoli gibi gıdalar, vücuttaki iltihaplanmayı azaltabilmektedir.

Antioksidan Zengini Gıdalar

Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasarı azaltmaktadır. Romatoid artritli bireylerde serbest radikallerin neden olduğu hasar, eklem iltihaplanmasını ve ağrıyı artırabilmektedir.

Çilek, Yaban Mersini, Böğürtlen: Bu meyveler antioksidanlar bakımından son derece zengindir. Vücuttaki serbest radikalleri nötralize etmeye yardımcı olurlar.
Yeşil Çay: Yeşil çay, güçlü antioksidanlar olan kateşinler içermektedir. Günlük olarak yeşil çay tüketmek, iltihaplanmayı azaltmaya katkıda bulunabilmektedir.
Turunçgiller: Portakal, limon ve greyfurt gibi turunçgiller, C vitamini bakımından zengindir ve antioksidan özellikleri ile bilinmektedir.

Lifli Gıdalar

Lif, sindirim sistemi sağlığı için önemlidir ve iltihaplanmayı azaltıcı etkisi olabilmektedir. Ayrıca lifli gıdalar tokluk hissini artırarak sağlıklı kiloyu korumaya da yardımcı olmaktadır.

Tam Tahıllar: Yulaf, kahverengi pirinç, kinoa ve tam buğday ürünleri gibi tam tahıllar, yüksek lif içermekte ve iltihaplanmayı azaltabilmektedir.
Baklagiller: Nohut, mercimek, fasulye gibi baklagiller, lif ve bitkisel protein açısından zengindir.

Baharatlar ve Otlar

Bazı baharatlar ve otlar, doğal anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve romatoid artrit semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.

Zerdeçal: Zerdeçalın aktif bileşiği olan kurkumin, güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahiptir.
Zencefil: Zencefil, doğal bir iltihap önleyici olarak bilinmektedir. Ayrıca ağrı kesici özelliği vardır.
Sarımsak: Sarımsak, iltihaplanmayı azaltıcı özelliklere sahip bileşikler içermektedir.

Kaçınılması Gereken Besinler

Romatoid artrit hastalığında bazı besinlerden kaçınılması gerekmektedir. Çünkü bu besinler vücutta enflamasyonu artırabilmekte ve romatoid artritin semptomlarını kötüleştirebilmektedir.

Kaçınılması gereken gıdalar aşağıdaki gibidir:

İşlenmiş Gıdalar: İşlenmiş gıdalar genellikle yüksek miktarda şeker, tuz ve sağlıksız yağlar içermektedir. Bu tür gıdalar enflamasyonu artırabilmekte ve genel sağlığı olumsuz etkileyebilmektedir. Fast food, hazır yemekler ve atıştırmalıklar gibi işlenmiş gıdalar yerine taze ve doğal besinler tercih edilmelidir.
Şekerli Gıdalar ve İçecekler: Yüksek şeker tüketimi, enflamasyonu artırabilmekte ve kilo alımına neden olabilmektedir. Dolayısıyla şekerli içecekler, tatlılar ve şekerlemelerden kaçınmak, romatoid artrit semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
Kırmızı Et ve İşlenmiş Et Ürünleri: Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri, doymuş yağlar ve nitritler içermektedir. Bu maddeler, enflamasyonu artırabilmekte ve eklem sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Kırmızı et yerine beyaz et, balık ve bitkisel protein kaynakları tercih edilmelidir.
Rafine Karbonhidratlar: Beyaz ekmek, makarna ve pirinç gibi rafine karbonhidratlar, kan şekerinde ani yükselmelere ve enflamasyona neden olabilmektedir. Bu nedenle bu tür karbonhidratlar yerine tam tahıllar ve lif açısından zengin besinler tercih edilmelidir.

Yaşam Tarzı Önerileri

Romatoid artrit ile başa çıkmada beslenme kadar sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları da önemlidir. Dikkate alınması gereken bazı öneriler aşağıdaki gibidir:

Düzenli Egzersiz: Egzersiz, eklem hareketliliğini artırmakta, kasları güçlendirmekte ve genel sağlığı iyileştirmektedir. Düşük etkili egzersizler (yüzme, yürüyüş, yoga) özellikle romatoid artrit hastaları için uygundur.
Stres Yönetimi: Stres, enflamasyonu artırabilmekte ve hastalığın semptomlarını kötüleştirebilmektedir. Meditasyon, derin nefes egzersizleri ve hobiler gibi stres yönetimi teknikleri, yaşam kalitesini artırabilmektedir.
Yeterli Uyku: Yeterli ve kaliteli uyku, vücudun kendini onarması ve enflamasyonu azaltması için önemlidir. Her gece 7 – 9 saat uyumak, genel sağlığı iyileştirebilmektedir.

Romatoid artrit ile yaşamayı öğrenmek, uygun beslenme ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ile mümkündür. Beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile romatoid artritin yönetiminde önemli adımlar atabilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.