Polikistik Over Sendromu Tedavisi ve Beslenme

Polikistik over sendromu (PKOS), kadınların üreme çağında sıkça karşılaştığı bir hormonal dengesizlik durumudur. PKOS, androjen olarak adlandırılan erkek cinsiyet hormon seviyelerinin artmasına neden olur. Bu hormonal dengesizlik, kadınların normal olarak yumurtlama sürecini etkiler ve bir dizi semptom ve sağlık sorununa yol açabilir.

Polikistik Over Sendromu Tedavisi

Polikistik over sendromu tedavisi kişinin semptomlarına ve hedeflerine bağlı olarak değişebilmektedir. Genel olarak tedavisi aşağıdaki yöntemleri içermektedir:

Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

• Sağlıklı beslenme: Düşük glisemik indeksli gıdaları tercih ederek kan şekerini dengelemek önemlidir.
• Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, kiloyu kontrol etmeye yardımcı olabilmektedir.
• Kilo kontrolü: Fazla kilolar PKOS semptomlarını kötüleştirebilmektedir. Bu nedenle kilo kaybı hedeflenmelidir.

İlaç Tedavileri:

• Hormon ilaçları: Doğum kontrol hapları, regl düzenini düzeltebilmekte ve androjen seviyelerini düşürebilmektedir.
• İnsülin duyarlılığını artıran ilaçlar: Metformin gibi ilaçlar, insülin direncini azaltabilmektedir.

Semptomlara Yönelik Tedavi:

• Cilt sorunları için dermatolojik tedaviler kullanılabilmektedir.
• İnfertilite tedavisi: Hamilelik isteyenler için ovulasyon indüksiyonu veya yardımcı üreme teknikleri (IVF) düşünülebilmektedir.
• Ağrı kontrolü: Ağrılı adet dönemleri için ağrı kesiciler veya anti-enflamatuar ilaçlar kullanılabilmektedir.

Cerrahi Seçenekler:

• Nadir durumlarda, kistlerin alınması gibi cerrahi müdahale gerekebilmektedir.

Tedavi planı her kişiye özeldir ve bir sağlık uzmanı tarafından belirlenmelidir.

PKOS ve Beslenme

Polikistik over sendromunun tedavisi genellikle kilo verme, diyet ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri ile başlamaktadır. Vücut ağırlığınızın sadece %5 ila %10’unu kaybetmek adet döngünüzü düzenlemeye ve PKOS semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir.

Kilo vermenize destek olan herhangi bir diyet PKOS durumuna yardım edebilmektedir. Ayrıca bazı diyetler diğerleri üzerinde avantajlara da sahiptir.

Polikistik over sendromu için karşılaştırılan diyet çalışmaları, düşük karbonhidratlı diyetlerin hem kilo vermek hem de insülin seviyelerini düşürmek için etkili olduğunu göstermektedir. Düşük glisemik indeks diyeti çoğu karbonhidratı meyvelerden ve sebzelerden almaktadır. Ayrıca tam tahıllar kilo verme diyetinde adet döngüsünü daha iyi düzenlemeye yardım etmektedir.

Birkaç çalışma, haftada en az 3 gün 30 dakikalık orta yoğunlukta egzersizin PKOS’lu kadınların kilo vermesine yardımcı olabileceğini ortaya koymuştur. Egzersizle kilo vermek ayrıca ovulasyonu ve insülin seviyelerini de geliştirmektedir.

Polikistik Over Sendromu Olanlar Nasıl Beslenmeli?

Polikistik over sendromu olan kişiler için sağlıklı bir beslenme planı; semptomları hafifletebilmekte, kilo kontrolüne yardımcı olabilmekte ve hormonal dengeleri düzeltebilmektedir. Beslenme yönergeleri aşağıdaki gibidir:

• Düşük Glisemik İndeksli Karbonhidratlar: Yüksek glisemik indeksli yiyecekler yerine düşük glisemik indeksli karbonhidratlar tercih edilmelidir. Bu, kan şekerinin dengede tutulmasına yardımcı olmaktadır. Tam tahıllar, yulaf, esmer pirinç, baklagiller gibi kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir.
• Sağlıklı Yağlar: Doymuş yağlar yerine doymamış yağları (örneğin; zeytinyağı, avokado yağı) tercih etmek önemlidir. Bu yağlar insülin direncini azaltabilmektedir.
• Protein: Yeterli protein alımı tokluk hissini artırabilmekte ve kas kütlesini koruma konusunda yardımcı olabilmektedir. Tavuk, hindi, balık, yumurta, tofu ve baklagiller gibi sağlıklı protein kaynaklarına yönelinmelidir.
• Düşük Süt Ürünleri: Bazı PKOS'lu bireyler laktoza karşı hassas olabilmektedir. Bu nedenle süt ve süt ürünleri tüketimini sınırlamak veya alternatiflerini tercih etmek önemlidir.
• Şeker ve İşlenmiş Gıdalardan Kaçının: Şekerli ve işlenmiş gıdalar mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Çünkü bu tür gıdaların tüketimi insülin direncini artırabilmektedir.
• Anti-inflamatuar Besinler: Anti-inflamatuar besinler, vücuttaki iltihabı azaltabilmektedir. Bu besinler arasında balık, ceviz, keten tohumu ve zerdeçal bulunmaktadır.
• Vitamin ve Mineral Takviyeleri: Bazen polikistik over sendromu ile ilişkilendirilen vitamin ve mineral eksiklikleri olabilmektedir. Bu nedenle doktorunuzun veya beslenme uzmanınızın önerdiği takviyeleri kullanmanız önemlidir.
• Hidrasyon: Bol su içmek, vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olmakta ve cilt sağlığını desteklemektedir.

PKOS Durumunda Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Aşağıdaki durumlarda doktorunuz ile görüşmeniz önemlidir:

• Adet düzensizliği
• Yüzde ve vücutta tüylenme
• 12 aydan fazla bir süredir hamile kalınmaya çalışılması fakat başarılı olunamaması
• Aşırı açlık ya da susuzluk, bulanık görme veya açıklanamayan kilo kaybı gibi diyabet semptomlarına sahip olunması