İrritabl Bağırsak Sendromunda (IBS) Beslenme

Huzursuz bağırsak sendromu, kalın bağırsağı etkileyen bir işlevsel sindirim problemidir. İrritabl bağırsak sendromu (IBS), hassas bağırsak sendromu ya da spastik kolon isimleriyle bilinmektedir. Toplumun yaklaşık %15’ini etkileyen yaygın bir rahatsızlıktır. Tedavisinin uzun vadede yönetilmesi ve aynı zamanda beslenme ile desteklenmesi gerekmektedir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir?

Huzursuz bağırsak sendromu, fonksiyonel gastrointestinal bozukluklar olarak bilinen durumlardan bir tanesidir. Fonksiyonel sindirim problemlerinde bağırsak işlevlerinde anormallik vardır. Fakat yapılan testler normaldir ve tespit edilebilecek yapısal bir kusur saptanmaz.

İrritabl bağırsak sendromu gençlerde görülen bir rahatsızlıktır ve sıklıkla 45 yaş altı bireylerde saptanmaktadır.

İrritabl Bağırsak Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

IBS'nin bugüne kadar kesin bir sebebi belirlenmemiştir. Ancak aşağıdaki durumlarla bağlantılı olduğu düşünülmektedir:

Besinlere karşı görülen alerjiler
Stres
Az posalı yiyeceklerin tüketimi
Kalın bağırsakta oluşan enfeksiyonlar
Divertikülit

İrritabl Bağırsak Sendromunda Beslenme Nasıl Olmalıdır?

İrritabl bağırsak sendromu, beslenme düzeni değiştikçe yavaş yavaş iyileşmektedir. Her hastanın şikayetleri ve beslenme alışkanlığı farklıdır. Bu nedenle mutlaka bireysel beslenme danışmanlığı yapılmalıdır.

IBS’de beslenme düzeninde dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

Kabızlık nöbetinde ise bolca sıvı alınmalı, lifli besinler tüketilmelidir.
Bağırsaklarda gaz birikmemesi için gaz yapan besinler tüketilmemelidir.
Yağlı gıdalardan uzak durulmalıdır.
İşlenmiş gıdalar ve paketli ürünler, hassas bağırsak sendromu hastalarına zarar vermektedir. Bu nedenle bu tip besinler diyetten çıkarılmalıdır.
Midenin ve bağırsakların durgunlaşmaması için ara öğünlerin yapılması uygundur.
Lifli gıdalar tüketilirse, bağırsaklar daha kolay ve rahat çalışır.
Besinler taze ve doğal olmalıdır. Beklemiş, dondurulmuş ve hazır gıdalar hastalığın seyrini olumsuz yönde etkilemektedir.
İshal nöbetlerinde posa içeren gıdalar tüketilmelidir. Posa, bağırsakların toplanmasına yardım eder.

Hangi Diyetler Önerilmektedir?

İrritabl bağırsak sendromu hastalarına aşağıdaki diyetler önerilmektedir. Ancak bir uzman tarafından önerilen beslenme programları uygulanmalıdır. Çünkü bazı diyetler size uygun olmayabilir.

IBS’de önerilen diyetler aşağıdaki gibidir:

Yüksek Lifli Diyet

Lif dışkılarınıza hacim katar. Bu sayede de harekete yardımcı olur. Ortalama bir yetişkin günde 20 ila 35 gram lif tüketmelidir.

Meyve, sebze ve kepekli tahıl gibi lif bakımından zengin besinler besleyicidir ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Artan lif alımından dolayı şişkinlik yaşarsanız, tahıllar yerine meyve ve sebzelerde bulunan çözünür lifleri tüketmeyi deneyebilirsiniz.

Düşük FODMAP Diyeti

FODMAP’ler bağırsaklarda sindirimi zor olan karbonhidratlardır. Bu karbonhidratlar bağırsağa daha fazla su çektiğinden, irritabl bağırsak sendromu olan kişiler bu yiyecekleri yedikten sonra daha fazla gaz, şişkinlik ve ishal yaşayabilirler.

Tüm karbonhidratların FODMAP’ler olmadığının bilinmesi önemlidir. Bu nedenle en etkili sonuç için, beslenmenizden doğru yiyecek türlerini çıkarmanız gerekmektedir.

Söz konusu diyette kaçınılması gereken yiyecekler aşağıdaki gibidir:

Bakliyat
Laktoz
Yüksek fruktozlu mısır şurubu
Kaju fıstığı ve antep fıstığı
Şeftali, karpuz, armut, mango, elma, erik, nektarin gibi bazı meyveler
Enginar, kuşkonmaz, brokoli, soğan, brüksel lahanası, karnabahar, mantar gibi bazı sebzeler
Tatlandırıcılar
Buğday bazlı ekmek, tahıllar ve makarna

Glutensiz Diyet

Gluten, ekmek ve makarna gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir. Protein, gluten intoleransı olan kişilerde bağırsaklara zarar verebilmektedir. Glutene karşı duyarlılığı veya intoleransı olan bazı kişiler de irritabl bağırsak sendromu yaşarlar. Bu gibi durumlarda glutensiz bir diyet semptomları azaltabilmektedir.

Düşük Yağlı Diyet

Yüksek yağlı gıdaların kronik tüketimi, obezite gibi çeşitli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bununla birlikte, IBS’li kişilerde de semptomları kötüleştirebilmektedir.

Yüksek yağlı gıdalar genellikle lif bakımından düşüktür. Bu da irritabl bağırsak sendromu ile ilgili kabızlık için sorun yaratabilmektedir. Bu nedenle az yağlı bir diyete başlamak hem kalbiniz için iyidir hem de rahatsız edici bağırsak semptomlarını iyileştirebilir.

Eliminasyon Diyeti

Eliminasyon diyeti, irritabl bağırsak sendromu semptomlarınızın iyileşip iyileşmediğini görmek için belirli yiyeceklerden uzun süre kaçınmaya odaklanmaktadır.