Gizli Şeker Nedir? Belirtileri Nelerdir?

 

Halk arasında gizli şeker olarak bilinen prediyabet toplumumuzda %30,4 oranında görülmektedir. Müdahale edilmediği takdirde Tip 2 diyabete dönüşme riski bulunmaktadır. Bu nedenle çeşitli sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilen gizli şeker mutlaka tedavi edilmelidir. 

Gizli Şeker Nedir?

Gizli şekerin tıp dilindeki adı prediyabettir. Türkiye’de her 3 kişiden 1’inin gizli şekeri bulunmaktadır. Gizli şeker, kan şekerinin olması gerekenden yüksek ama şeker hastası kabul edilmeyecek seviyede olması durumudur. Kısacası; açlık – tokluk kan testleri sonucunda normal aralıkta bulunmaz fakat şeker hastalığı teşhisi konacak kadar da yüksek değildir.

Prediyabet teşhisi aşamasında hem açlık hem tokluk testine bakılarak değerlendirme yapılmaktadır. Ancak çoğunlukla hastalardaki açlık şekeri düzeyleri normalken, tokluk şekeri düzeylerinde dalgalanmalar söz konusudur. Bu nedenle gizli şekere bakılırken referans alınan kan testi daha çok tokluk kan şekeri veya insülin testidir. 

İnsülin kan şekerini regüle eden hormonlardan biridir. Bu nedenle vücutta fazla salgılanması da belirleme kriterlerinden bir tanesidir.

Neden Önemlidir?

Gizli şekerde diyabete neden olan bir hastalık tablosu görülmektedir. Bu durum diyabetin yol açtığı tüm hastalık risklerini de taşımaktadır. Diyabet tanısı konulan hastaların yüzde 20’sinde organ hasarı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca hastalar görmede bozukluk, kalp krizi riski, böbrek yetmezliği gibi sorunlarla da hekime başvurmaktadır. Dolayısıyla gizli şekerin tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Erken evrede önlem alınmadığı taktirde diyabet hastalığına yol açabilmektedir.

Gizli Şeker Belirtileri Nelerdir?

Prediyabet tanısı, açlık – tokluk kan testlerine bakılarak yapılıyor olsa da hastayı buna iten belirtiler mevcuttur. Bir nevi diyabet hastası adayları oldukları için verdikleri belirtiler de diyabetik belirtilerdir.

Gizli şekerin belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Su tüketiminin normalin üzerinde olması
• Vücut ağırlığında meydana gelen artış, obezite
• Halsizlik, yorgunluk hali 
• Ciltte meydana gelen koyulaşmalar, renk değişiklikleri
• Sık açlık hissetme ve çok yemek yeme ihtiyacı
• Bulanık görme
• Yüksek kan basıncı
• Ani sinir, öfke atakları
• Uyku sorunları
• Kolesterolünün artması
• Odakta zorluk
• Susuzluk, ağızda kuruluk hissi

Prediyabet Risk Faktörleri Nelerdir?

En başta yer alan risk faktörü ailesel genetik faktördür. Bunun yanı sıra hipertansiyon, gebelikte şeker hastası olanlar, kötü beslenme, hareketsiz yaşam, kilo fazlalığı gibi faktörler de birbirinden bağımsız olarak hastalık riskini ortaya çıkarmaktadır. Bu tarz şikayetleri olan kişilerin düzenli şeker takibinden geçmeleri son derece önemlidir.

Gizli Şeker Önlenebilir mi?

Prediyabet, diyabetin başladığı yer olarak kabul edilmektedir. Diyabet ise pankreasta insülin salgısının bozulduğu yerde başlar. Buna neden olan en önemli faktör ise vücuttaki yağın fazla olması ve buna bağlı gelişen toksinlerdir. Dolayısıyla kilo vermek, sağlıklı beslenmek ve egzersiz yapmak bu bozuklukların giderilmesini sağlamaktadır.

Uzun dönemde diyabete olan gidişatı geriletmek mümkündür. Bu konuda yapılan çalışmalarda, bireylerin yaşam tarzını değiştirmesiyle, kilo verip egzersiz yapmasıyla bu bozuklukların yüzde 58 oranında geriletilebildiği görülmektedir. Bununla birlikte ilaç tedavisiyle de yüzde 27 oranında düzelme sağlanabilmektedir.

Gizli Şeker Nasıl Tedavi Edilir?

Prediyabet tedavisinde en önemli konu; yaşam tarzı değişikliğidir. Özellikle işlenmiş gıdaların yoğun tüketildiği ve şeker, beyaz undan zengin besinlerin tercih edildiği sağlıksız beslenme alışkanlıklarına son verilmelidir. Dolayısıyla sağlıklı beslenme düzenine geçilmelidir. Prediyabet tedavisinde en sık tercih edilen beslenme şekli ise Akdeniz tipi beslenmedir.

Beslenmeye ek olarak günde 50 dakika yürüyüş ve 10 dakika esneme hareketlerinin yapılması uygun olan fiziksel aktiviteler arasındadır. Fazla kilonun varlığında kilo verilmesiyle prediyabetin diyabete ilerlemesi önlenebilmektedir.

Diyabette uygulanan tedaviyle kan şekerinin normale döndüğü ve olası komplikasyonların önlenebildiği görülmüştür. Ancak en ideali henüz şeker hastalığı gelişmeden, prediyabet evresinde tedavinin yapılması ve şeker hastalığının önlenmesidir.