Renkli Pirinç: Daha Fazlasını Sunan Tam Tahıl İyiliği

Danışanlar pirincin diyetlerine yaptığı besin katkısını sorduğunda muhtemelen sordukları pirinç renkli pirinç değildir. Çoğu pirincin (Oryza sativa L.) beyaz olduğu doğrudur ancak bazı pirinç çeşitleri dış kepek tabakasında fitokimyasallar (esas olarak polifenoller ve antosiyaninler) bulundurmaktadır. Bu durum da onları yalnızca farklı renkte tonlarla doldurmakla kalmaz aynı zamanda besin içeriğini de artırır.

Renkli Pirinç Nedir?

Tüm pirinç tanelerinin sert bir dış kabuğu vardır. Kepek ve embriyonun çıkarılmasından sonra kalan endosperm, cilalı beyaz pirinç olarak bilinmektedir. Renkli veya pigmentli pirinç genellikle siyah veya kırmızı pirinç olarak sınıflandırılmaktadır. Antosiyaninlerin karışımına bağlı olarak renkler; koyu kırmızı, koyu mor ve koyu maviden kırmızı-kahverengi, siyah-mor ve koyu kırmızı-mora kadar değişmektedir. Beyaz pirinçte olduğu gibi renkli pirinçlerin de yapışkan ve yapışkan olmayan, kokulu ve kokusuz, kısa ve uzun taneli gibi çeşitli türleri vardır.

Renkli Pirinç Çeşitleri Nelerdir?

Renkli pirinç, dünyanın dört bir yanında yetiştirilen birçok çeşide sahiptir. Aşağıda bazı yaygın renkli pirinç çeşitleri sıralanmıştır:

• Kahverengi Pirinç: Kahverengi pirinç, beyaz pirinçten daha fazla lif ve besin madde içermektedir. Bu, kabuklu kısmının korunması sayesinde gerçekleşmektedir. Kahverengi pirinç, sindirim sağlığını desteklemektedir. Ayrıca tokluk hissi vermektedir.
• Siyah Pirinç: Siyah pirinç, benzersiz siyah renkli tanelere sahiptir ve yüksek miktarda antioksidan içermektedir. Bu çeşit, özellikle antioksidanlar açısından zengin bir seçenek arayanlar için idealdir.
• Mor Pirinç: Mor pirinç, lezzetli mor tanelere ve yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. Bu çeşit, yemeklere görsel çekicilik katar ve sağlığınıza bir dizi avantaj sunar.
• Kırmızı Pirinç: Kırmızı pirinç, renkli pirinçler arasında popüler bir seçenektir. Hem lezzetli hem de sağlıklıdır. Kan dolaşımını destekleyen demir açısından ve aynı zamanda lif bakımından zengindir.

Renkli Pirincin Faydaları

Renkli pirinç, sağlık açısından pek çok avantaj sunmaktadır. Bu avantajlardan bazıları aşağıdaki gibidir:

• Yüksek Lif İçeriği: Renkli pirinç, yüksek lif içeriği ile tanınmaktadır. Bu lifler sindirim sağlığını destekler, tokluk hissi sağlar ve kan şekeri seviyelerini dengelemeye yardımcı olur. Aynı zamanda kolesterol seviyelerini düşürebilir ve kalp sağlığını geliştirebilir.
• Zengin Antioksidanlar: Renkli pirinç çeşitleri, yüksek antioksidan içeriğine sahiptir. Antioksidanlar, serbest radikalleri etkisiz hale getirerek hücresel hasarı önler ve kanser riskini azaltır. Ayrıca yaşlanmayı yavaşlatıcı etkilere sahiptir.
• Düşük Glisemik İndeks: Düşük glisemik indekse sahip bir karbonhidrat kaynağıdır. Bu, kan şekerinin istikrarlı bir şekilde seviyelerini korumasına yardımcı olur. Özellikle diyabet hastaları için faydalıdır.
• Vitamin ve Mineraller: Renkli pirinç, bir dizi önemli vitamin ve mineral içerir. Bu mineraller arasında; magnezyum, fosfor, potasyum ve çinko bulunmaktadır. Ayrıca B vitaminleri, folik asit ve demir gibi vitaminler de içermektedir.
• Protein Kaynağı: Bitkisel bazlı bir protein kaynağıdır ve özellikle vejetaryen veya vegan diyetlerde protein ihtiyacını karşılamak için kullanılabilmektedir.

Beslenme Raporu

Renkli pirinç çeşitlerinin besin içeriğinde çok fazla fark olmasa da içerdiği fitokimyasallarda özellikle beyaz pirinçle karşılaştırıldığında önemli farklılıklar vardır. Asya genelinde tanımlanan siyah pirinç çeşitlerinin taneleri ham olduklarında mürekkep siyahıdır. Piştikçe tahıllar koyu yanardöner mor bir renge dönüşmektedir. Siyah pirinç çeşitleri Endonezya siyah pirinci, Filipin galatinaw pirinci ve Tay yasemin siyah pirincini içermektedir.

Kırmızı pirincin kepek tabakası hücresel antioksidan savunmayı ve sağlıklı beyin fonksiyonlarının korunmasını desteklediğine inanılan polifenoller ve antosiyaninler içermektedir. Bu bileşikler beyaz pirinçte bulunmamaktadır.

Geleneksel Çin tıbbında kırmızı pirincin kan dolaşımını desteklediğine inanılmaktadır. Ayrıca mide rahatsızlığı, hazımsızlık, çürük kaslar ve akşamdan kalma halleri tedavi etmek için kullanılmaktadır. Kırmızı pirinç ürünlerinin muhtemelen en bilineni, kırmızı pirinç üzerinde mayanın fermente edilmesiyle yapılan ve kolesterol düşürücü bir takviye olarak tanıtılan kırmızı pirinç mayasıdır. Ama bu ürün pişmiş kırmızı pirinçten farklıdır.

Renkli pirinç sadece çeşitli fitokimyasalları değil aynı zamanda serbest radikalleri temizleyen antioksidan kapasitelere sahip olduğu bilinen amino asitleri ve uçucu yağları da içermektedir. Kırmızı, siyah ve kahverengi pirinç kepeği analiz edildiğinde fitokimyasalların ve antioksidan aktivitelerin konsantrasyonları siyah pirinç kepeğinde en yüksektir. Sırasıyla bunu kırmızı ve kahverengi pirinç izlemektedir.

Pirinçlere farklı rengini veren doğal bileşikler yaban mersini ve böğürtlenlerde bulunanlara benzemektedir. Kırmızı ve kahverengi pirinç kepeğinde kateşin ve mirektin miktarları yüksekken, siyah pirinç kepeğinde kersetin ve kateşin bol miktarda bulunmaktadır

Renkli Pirinçlerin Besin İçerikleri

 

 

Kaynak: USDA FOODDATA CENTRAL; COMPANY WEB SİTESİ

 

— Densie Webb, PhD, RD, is a freelance writer, editor, and consultant based in Austin, Texas.

References 
1. Napasintuwong O. Thailand’s colored rice standard and markets. FFTC Agricultural Policy Platform website. https://ap.fftc.org.tw/article/1756. Published February 21, 2020. Accessed April 4, 2021.

2. Ahuja U, Ahuja SC, Chaudhary N, Thakrar R; Asian Agri-History Foundation. Red rices — past, present, and future. https://www.asianagrihistory.org/pdf/articles/Red-Rices-Uma-Ahuja.pdf. Accessed April 2, 2021.

3. The origin and spread of 'Emperor's rice': scientists solve the mystery of black rice. ScienceDaily website. https://www.sciencedaily.com/releases/2015/09/150926191819.htm. Published September 26, 2015. Accessed April 2, 2021. 

4. Santiaguel AF. Red pearls of the Himalayas. Rice Today website. https://ricetoday.irri.org/red-pearls-of-the-himalayas/. Published July 1, 2014. Accessed April 2, 2021.

5. Larson Duyff R. Academy of Nutrition and Dietetics Complete Food & Nutrition Guide. 5th ed. New York, NY: Houghton Mifflin Harcourt; 2017.

6. Cicero AFG, Fogacci F, Banach M. Red yeast rice for hypercholesterolemia. Methodist Debakey Cardiovasc J. 2019;15:192-199.

7. Ghasemzadeh A, Karbalaii MT, Jaafar HZE, Rahmat A. Phytochemical constituents, antioxidant activity, and antiproliferative properties of black, red, and brown rice bran. Chem Cent J. 2018;12:17.

8. Thummayot S, Tocharus C, Pinkaew D, Viwatpinyo K, Sringarm K, Tocharus J. Neuroprotective effect of purple rice extract and is constituent against amyloid beta-induced neuronal cell death in SK-N-SH cells. Neurotoxicology. 2014;45:149-158.

9. Banjerdpongchai R, Wudtiwai B, Sringarm K. Cytotoxic and apoptotic-inducing effects of purple rice extracts and chemotherapeutic drugs on human cancer cell lines. Asian Pac J Cancer Res. 2014;14(11):6541-6548.

10. Choi SP, Kim SP, Kang MY, Nam SH, Friedman M. Protective effects of black rice bran against chemically-induced inflammation of mouse skin. J Agric Food Chem. 2010;58(18):10007-100015.

11. Koch W. Dietary polyphenols-important non-nutrients in the prevention of chronic noncommunicable diseases. A systematic review. Nutrients. 2019;11:1039.

12. Kimble R, Keane KM, Lodge JK, Howatson G. Dietary intake of anthocyanins and risk of cardiovascular disease: A systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Crit Rev Food Sci Nutr. 2018;59(18):3021-3043.

13. Boue SM, Daigle KW, Chen MH, Cao H, Heiman ML. Antidiabetic potential of purple and red rice (Oryza sativa L.) bran extracts. J Agric Food Chem. 2016:64:5345-5353.

14. Rice of many colors. Oldways Whole Grains Council website. https://wholegrainscouncil.org/blog/2017/09/rice-many-colors. Published September 27, 2017. Accessed April 4, 2021.

15. Zaupa M, Calani L, Del Rio D, Brighenti F, Pellegrini N. Characterization of total antioxidant capacity and (poly)phenolic compounds of differently pigmented rice varieties and their changes during domestic cooking. Food Chem. 2015;187:338-347.