Polikistik Over Sendromu: Semptomlar, Nedenler ve Teşhis

Polikistik over sendromu (PKOS), dünya genelinde birçok kadını etkileyen yaygın bir hormonal bozukluktur. Bu sendrom; adet düzensizlikleri, kistik yumurtalık gelişimi, hormon dengesizlikleri ve aynı zamanda bir dizi sağlık sorunuyla ilişkilendirilmektedir. Üreme sağlığından cilt sorunlarına kadar pek çok farklı etki alanına sahiptir.

Polikistik Over Sendromu Nedir?

Polikistik over sendromu, kadınların hormon seviyelerini etkileyen bir durum. Bu sendroma sahip olan kadınlar normalden fazla erkek hormonu üretmektedir. Bu hormon dengesizliği vücutlarının adet dönemlerini atlamasına ve hamile kalmalarını zorlaştırmasına neden olmaktadır. Ayrıca yüzde ve vücutta kıl büyümesine ve kelliğe neden olmaktadır. Diyabet ve kalp rahatsızlığı gibi uzun süreli sağlık problemlerine de katkıda bulunabilmektedir.

Doğum kontrol hapları ve diyabet ilaçları, hormon dengesizliğini düzeltmeye ve semptomları iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir.

Kadınların % 2.2 - %26.7’si polikistik over sendromuna sahiptir.

Polikistik Over Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

PKOS’a neyin etki ettiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak aşağıdaki faktörler polikistik over sendromu nedenleri arasında sayılmaktadır:

Genler: Sadece bir genin değil, birçok genin duruma katkıda bulunması muhtemeldir.
İnsülin Direnci: %70’in üzerinde PKOS’lu kadın insülin direncine sahiptir. Bunun anlamı, hücrelerin uygun şekilde insülin kullanamamasıdır.
Enfeksiyon: PKOS’u olan kadınlar sık sık vücutlarında yüksek seviyede enfeksiyona sahiptirler. Kilolu olmak da ayrıca enfeksiyona katkıda bunulabilmektedir. Çalışmalar aşırı infalamasyonu yüksek androjen seviyelerine bağlamıştır.

Polikistik Over Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

PKOS belirtileri aşağıdaki gibidir:

Adet Düzensizlikleri
Kistik Yumurtalıklar
Erkek Hormonlarının Yüksek Olması
İnsülin Direnci
Kilo Artışı
Yorgunluk ve Enerji Kaybı
Baş Ağrısı ve Depresyon
Üreme Sorunları
Ağır Kanama
Sivilce
Kilo Alımı
Cildin Kararması
Baş Ağrıları

Polikistik over sendromu (PKOS) kadınların hemen hemen %27’sini doğurma evresinde etkilemektedir. Yumurtalıklarda kistler, yüksek seviyelerde erkek hormonlarını ve düzensiz periyotları içermektedir.

PKOS Vücudu Nasıl Etkiler?

PKOS vücudu aşağıdaki şekillerde etkileyebilmektedir:

Kısırlık: Hamile kalmak için düzenli yumurtlama şarttır. Düzenli yumurtlamayan kadınlar, döllenecek kadar çok yumurta bırakamazlar. Bu nedenle PKOS kadınlarda kısırlığa sebep olan faktörlerden bir tanesidir.

Metabolik Sendrom: PKOS’lu kadınları %80’i kilolu ya da obeziteye sahiptir. Hem obezite hem de PKOS aşağıdaki riskleri artırmaktadır:

Yüksek Kan Şekeri
Yüksek Kan Basıncı
Düşük HDL “İyi” Kolesterol
Yüksek LDL “Kötü” Kolesterol

Bu faktörler metabolik sendrom olarak adlandırılır ve aşağıdaki riskleri artırır:

Kalp rahatsızlığı
Diyabet
Felç

Uyku Apnesi: Bu durum, uyku sırasında solunumda tekrarlayan duraklamalara neden olmaktadır. Aşırı kilolu kadınlarda daha yaygındır. Hem obezitesi hem de PKOS’u olan kadınlarda uyku apnesi riski, PKOS’u olmayanlara göre 5 ila 10 kat daha fazladır.

Rahim İçi Kanseri: Ovulasyon sırasında uterus astarı dökülmektedir. Eğer her ay yumurtlamazsanız, astar birikebilmektedir. Kalınlaşmış bir rahim astarı, rahim içi kanser riskini artırabilmektedir.

Depresyon: Hem hormonal değişimler hem de kıllanma gibi semptomlar duygularınıza negatif etki edebilmektedir.

PKOS Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar tipik olarak aşağıdaki üç semptomdan en az ikisine sahip olan kadınlarda polikistik over sendromu tanısı koymaktadır:

Yüksek Androjen Seviyeleri
Düzensiz Menstrual Döngüleri
Yumurtalıklarda Kistler

Doktorunuz size ayrıca akne, yüz ve vücutta tüylenme ve kilo almak gibi semptomlara sahip olup olmadığınızı soracaktır.

Pelvik muayene ile yumurtalıklarınızla veya üreme sisteminizin diğer bölümleriyle ilgili herhangi bir sorun olup olmadığına bakılabilmektedir. Bu test sırasında doktorunuz eldiven ile parmaklarını vajinanıza sokar ve yumurtalıklarınızda veya rahminizde herhangi bir büyüme olup olmadığını kontrol eder.

Kan testleri normalden daha yüksek erkeklik hormonu seviyelerini kontrol etmektedir. Ayrıca kalp hastalığı ve diyabet ile ilgili durumlar için riskinizi değerlendirmek için kolesterol, insülin ve trigliserit seviyenizi kontrol etmek için de kan testleri istenebilmektedir.

Ultrason; anormal folikülleri, yumurtalıklarınız ve rahminizdeki diğer sorunları aramak için ses dalgalarını kullanmaktadır.